Związek organiczny z grupy alkaloidów. W zależności od źródła pochodzenia nazywany jest kofeiną (kawa), teiną (herbata), guaraniną (guarana) lub mateiną (yerba mate). Kofeina jest związkiem psychoaktywnym o działaniu stymulującym: pobudza akcję serca, podnosi ciśnienie krwi, ułatwia skupienie. Za bezpieczne uważa się spożycie kofeiny w granicach 400 mg/dobę, co odpowiada 4 niewielkim filiżankom kawy. Istnieją przesłanki, że umiarkowane ilości kofeiny mogą obniżać ryzyko wystąpienia choroby Parkinsona, czy Alzheimera. Nadmierne spożycie kofeiny wzmaga niepokój, prowadzi do bezsenności i dezorientacji oraz podwyższa ciśnienie krwi. Wrażliwość na działanie kofeiny jest cechą indywidualną, zależną między innymi od genetyki.
Źródłem kofeiny są:
kawa,
herbata,
yerba mate,
napoje typu „cola”,
napoje enrgetyzujące,
w niewielkiej ilości także kakao i czekolada.
Kofeina występuje często także w popularnych lekach na przeziębienie. Napoi z kofeina nie powinny spożywać przede wszystkim dzieci (wolniej metabolizują ten związek), osoby z nadciśnieniem oraz zaburzeniami lękowymi.