Fot. Fotolia
Czy myślisz, że „jogurt o smaku truskawkowym” i „jogurt truskawkowy” to produkty o takim podobnym składzie? Czy kupując serek twarożkowy z rzodkiewką spodziewasz się znaleźć w nim cukier?
Asortyment produktów spożywczych dostępnych w sklepach jest ogromny. Robiąc zakupy mamy do wyboru kilkanaście lub nawet kilkadziesiąt produktów jednego rodzaju o zróżnicowanej cenie oraz jakości. Jak czytać etykiety, by nie zagubić się w gąszczu tych informacji?
Przedstawiamy cykl artykułów dotyczących czytania etykiet produktów spożywczych. W pierwszej części dowiesz się jakie informacje powinny znajdować się na opakowaniach produktów spożywczych, jak czytać wykaz składników oraz jak rozumieć termin ważności.
Podstawowe informacje na opakowaniu produktu spożywczego
Każdy producent musi umieścić na opakowaniu produktu spożywczego następujące informacje:
- nazwa żywności;
- wykaz składników;
- ilość netto żywności;
- data minimalnej trwałości lub termin przydatności do spożycia;
- nazwa i adres producenta;
- specjalne warunki przechowywania (np. temperatura, unikanie ekspozycji na słońce) lub warunki użycia;
- kraj pochodzenia;
- zawartość alergenów;
Nie sugeruj się opakowaniem i hasłami reklamowymi
Apetyczne maliny na opakowaniu syropu nie muszą oznaczać, że znajdziesz je w wykazie składników. Podobnie hasło „z pełnego ziarna zbóż” czy „naturalne” nie musi oznaczać, że produkt jest zdrowy. Może on bowiem zawierać bardzo duży dodatek cukru lub soli. Przyglądaj się uważnie całemu opakowaniu, czytaj informacje zamieszczone małym drukiem i nie wierz ślepo reklamom.
Czytaj skład produktu
Surowce wykorzystane do produkcji danego artykułu wymieniane są w kolejności malejącej (tzn. od tego, którego jest najwięcej do tego, którego jest najmniej). Artykuły jednoskładnikowe (np. mleko, cukier) nie muszą mieć wykazu składników. Warto kierować się zasadą, że im krótszy skład tym zdrowszy produkt, gdyż będzie on zawierał mniej substancji dodatkowych. Nie sugeruj się tylko nazwą produktu, zawsze zajrzyj do składu.
Lista składników zawiera nazwy substancji dodatkowych użytych do produkcji danego produktu (np. glutaminian sodu) lub ich numery (np. E621). Poszczególne grupy dodatków do żywności oznaczane są w następujący sposób:
E100 - E199 – Barwniki
E200 – E299 – Konserwanty
E300 – E399 – Przeciwutleniacze i regulatory kwasowości
E400 – E499 – Emulgatory, środki spulchniające, żelujące
E500 – E599 – Środki pomocnicze
E600 – E699 – Wzmacniacze smaku
E700 – E799 – Antybiotyki
E900 – E1299 – Dodatki o różnym zastosowaniu
E1300 – E1400 – Skrobie modyfikowane.
Gdy nazwa składnika występuje w nazwie produktu spożywczego, producenci mają obowiązek podania dokładnej ilości użytego składnika (np. dżem truskawkowy - wyprodukowano z 80 g truskawek na 100 g produktu).
Kupując produkty mięsne uważaj na mięso oddzielone mechanicznie (w skrócie MOM), które może być składnikiem niektórych wędlin, konserw czy parówek. MOM to części tuszy, które pozostały po oddzieleniu mięsa (m.in. grzbiety, skrzydła i szyje). Są one mielone na gładką masę i dodawane do produktów mięsnych.
Warto unikać również składników, które wskazują na dużą zawartość szkodliwych tłuszczów trans w produkcie. Będą to np. tłuszcze roślinne utwardzone, tłuszcze roślinne uwodornione lub częściowo uwodornione.
Kontroluj termin przydatności do spożycia
Produkty spożywcze znakowane są datą minimalnej trwałości lub terminem przydatności do spożycia.
Data minimalnej trwałości poprzedzana jest formułą „najlepiej spożyć przed…”. Jest to czas, do którego produkt zachowuje swoje właściwości, takie jak smak, zapach, tekstura czy konsystencja. Jeśli taki produkt był odpowiednio przechowywany, to po upływie daty minimalnej trwałości może być jeszcze spożywany. Data minimalnej trwałości stosowana jest do produktów, które są trwałe (np. makaron, kasze).
Termin przydatności do spożycia poprzedzany jest zawsze formułą „należy spożyć do…”. Jest to termin, po upływie którego produkt spożywczy nie nadaje się do spożycia. Stosowany jest do znakowania produktów szybko psujących się (np. masło, mleko, jogurt).
Mimo, że produkty spożywcze, które przekroczyły termin przydatności do spożycia nie mogą być sprzedawane, zawsze sprawdzaj go przed kupnem danego produktu.
W kolejnym artykule wyjaśnimy jak odczytywać tabele wartości odżywczej, co to jest GDA oraz jak szukać na etykietach informacji ważnych dla alergików.